Annog mwy i wneud gwell defnydd o'r awyr agored

Plant yn dysgu yn yr awyr agored

Mae ysgolion Cymru yn cael eu hannog i wneud gwell defnydd o'r awyr agored er mwyn addysgu plant ifanc.

Yn ôl adroddiad gan Estyn, y corff sy'n arolygu ysgolion, dydi ysgolion ddim yn elwa'n llawn ar hyn o bryd.

Dywed yr adroddiad bod plant o dan bump oed yn dysgu'n well ac yn datblygu'n gynt gyda gwersi yn yr awyr agored.

Ond mae'n nodi nad yw athrawon sy'n dysgu'r Cyfnod Sylfaen yn manteisio ar y cyfleodd yn yr awyr agored i ddatblygu darllen ac ysgrifennu plant, datblygu'r Gymraeg, creadigrwydd a sgiliau Technoleg Gwybodaeth a Chyfathrebu.

Dywedodd Undeb NUT Cymru eu bod yn synnu o ddarllen yr adroddiad gan fod eu haelodau wedi derbyn y syniad.

Mae'r Cyfnod Sylfaen, cynllun Llywodraeth Cymru ar gyfer y blynyddoedd cynnar, wedi cael ei ehangu yn raddol ers 2008.

Ehangu'r dysgu

Mae'r syniad yn deillio o Sgandinafia lle mae plant yn rhydd i ddysgu drwy chwarae yn hytrach na dysgu mewn modd mwy ffrufiol.

Mae'n caniatáu disgyblion i ddefnyddio eu dychymyg ac mae 'na un athro ar gyfer pob wyth plentyn.

O fis Medi ymlaen bydd yn cael ei ddefnyddio i ddysgu plant o dair oed i saith oed mewn ysgolion a methrinfeydd.

Dywed yr adroddiad bod profiadau plant yn gwella o fod yn yr awyr agored.

"Yn y rhan fwyaf o achosion, mae plant yn mwynhau dysgu yn yr awyr agored, gan ddyfalbarhau â thasgau am gyfnodau hwy a dangos mwy o frwdfrydedd i roi cynnig ar bethau newydd," meddai.

Yn ôl un o'r arolygwyr, Bev Jenkins, mae 'na enghreifftiau o blant sy'n dawel ac yn swil yn y dosbarth ond sydd llawer mwy bywiog y tu allan i'r ystafell ddosbarth.

"Maen nhw'n teimlo'n fwy rhydd," meddai.

"Mae'n braf gweld bechgyn, sydd ddim yn fodlon mynd i'r gornel yn y dosbarth i ddarllen yn darllen yn yr awyr agored."

'Datblygu gwybodaeth a gallu'

Dywed yr adroddiad bod "profiadau dysgu yn yr awyr agored y plant yn 'dda' neu'n 'well' mewn dwy o bob tair o'r sesiynau a arsylwyd gan arolygwyr".

Ond doedd staff ddim mor effeithiol ar arsylwi mewn gwersi awyr agored ag yr oedden nhw yn y dosbarth.

Dywedodd Ann Keane, Prif Arolygydd Estyn, bod rhaid bod yn fwy ymarferol a hyderus drwy ddysgu yn yr awyr agored i ddatblygu gwybodaeth a gallu plant.

"Yn gyffredinol, mae plant yn cael pleser o ddysgu yn yr awyr agored ac maen nhw'n mwynhau'r profiad cyfan."

Dywedodd David Evans o NUT Cymru bod yr adroddiad yn "dipyn o syndod".

"Y wybodaeth a gawn gan ein haelodau yw eu bod yn gweithio tuag at addysgu yn yr awyr agored yn ogystal ag yn yr ystafell ddosbarth.

"Maen nhw'n eiddgar iawn am y Cyfnod Sylfaen ac yn ei weld fel modd newydd chwyldroadol o ddysgu plant ifanc."

Ystyried casgliadau

Ychwanegodd bod 'na broblemau pan gafodd y system newydd ei gyflwyno ond roedd hyn "o ganlyniad i ddiffyg adnoddau addas."

Dywedodd llefarydd ar ran Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru eu bod wedi ymroi i gyflwyno'r Cyfnod Sylfaen yn llawn.

"Fe fyddwn ni'n ystyried casgliadau'r adroddiad yn llawn ac yn cydweithio gydag Estyn a phartneriaid eraill i ateb unrhyw bryderon."

Mae Llywodraeth Cymru hefyd wedi croesawu'r adroddiad.

Dywedodd eu bod eisiau i'r Cyfnod Sylfaen gymryd mantais o "awyr agored gwych Cymru".