Refferendwm arall a llai o ASau

Bydd refferendwm ar newid y system etholaethau yn cael ei gynnal ar Fai 5

Ar Fai 5 mi fydd yna refferendwm ar newid y dull o ethol aelodau seneddol.

Bwriad y ddeddfwriaeth yw gwneud etholaethau yn debyg o ran maint a chyflwyno system newydd o ethol aelodau seneddol, sef y bleidlais amgen.

Fe allai 10 etholaeth yng Nghymru ddiflannu.

Mae'n rhan ganolog o gytundeb y glymblaid rhwng y Ceidwadwyr a'r Democratiaid Rhyddfrydol, ond roedd yna gryn drafferth wrth i'r mesur wneud ei ffordd drwy'r Senedd yn San Steffan.

Mae hefyd yn cynnwys cynllun i dorri'r nifer o aelodau seneddol.

Rhifo ymgeiswyr

Mi fydd y refferendwm yn gofyn a ydy pleidleiswyr am newid y ffordd o ethol aelodau seneddol i'r hyn a elwir yn bleidlais amgen.

Yn hytrach na rhoi croes nesaf at un enw yn y blwch pleidleisio, mi fyddwn ni yn rhifo ymgeiswyr.

Os nad oedd un ymgeisydd yn sicrhau mwy na hanner y bleidlais, mi fyddai angen cyfri ail a thrydydd dewis etholwyr.

Mi roedd yna drafferthion mawr wrth i'r mesur fynd drwy'r Senedd.

Doedd yr arglwyddi ddim yn hapus gyda'r ail elfen - sef cael gwared â nifer o aelodau seneddol.

Nos Fercher, ar ôl mynd yn ôl ac ymlaen rhwng Tŷ'r Arglwyddi a Thŷ'r Cyffredin, mi benderfynodd yr arglwyddi gytuno.

Mae'n golygu y bydd 10 aelodau seneddol yn llai gan Gymru ar ôl yr etholiad nesaf yn 2015 - 30 yn hytrach na'r 40 sydd ar hyn o bryd.