Effaith posib toriadau amddiffyn ar Gymru

Darlun artist o'r ganolfan hyfforddi arfaethedig yn Sain Tathan, Bro Morgannwg

Mae disgwyl i gyllideb lluoedd arfog Prydain gael ei thocio tua 8% mewn cyhoeddiad fydd yn cael ei wneud gan y Prif Weinidog.

Mae'n debyg y bydd y fyddin yn colli hyd at 7,000 o staff, y llynges yn colli llongau ac mae 'na bryder am ddyfodol rhai o ganolfannau'r Awyrlu.

Paratoi'r lluoedd arfog yn well ar gyfer y dyfodol ydi'r nod yn ôl David Cameron ddydd Mawrth.

Ond mae'r beirniaid yn dweud mai arbed arian ydi'r unig bwrpas.

Mae disgwyl cadarnhad y bydd y lluoedd arfog yn cael gwared â'r brif long awyrennau, yr Ark Royal, fel rhan o'r cyhoeddiad.

Mae'n debyg mai cynnwys cyllideb y Weinyddiaeth Amddiffyn ydi'r hyn sydd wedi achosi'r mwya o ddadleuon o fewn y llywodraeth yn ystod yr adolygiag gwaiant.

Ansicrwydd

Fe fydd y Canghellor George Osborne yn cyhoeddi'r Adolygiad ar Wariant Cyhoeddus ddydd Mercher.

Mae'r toriad o 8% dros bedair blynedd yn llai na'r hyn yr oedd y Tryslorys yn ei ddymuno ar gyfer y Weinyddiaeth Amddiffyn ond fe fydd yn achosi i weinidogion orfod gwneud penderfyniadau anodd.

Mae'r Trysorlys yn chwilio am ffyrdd o wneud arbedion dros y tair neu bum mlynedd nesaf Alun Cairns, AS Bro Morgannwg

Parhau mae'r ansicrwydd am ddyfodol cynllun £14 biliwn i sefydlu canolfan hyfforddiant amddiffyn ym Mro Morgannwg.

Bwriad sefydlu coleg hyfforddiant yn Sain Tathan fydd creu canolfan arbenigol ar gyfer yr holl wasanaethau arfog.

Roedd disgwyl y byddai'r coleg eisoes wedi ei sefydlu.

Ond does 'na ddim sicrwydd y bydd 'na benderfyniad terfynol yn yr adolygiad ddydd Mawrth.

Wrth i fanylion yr adolygiad strategaeth amddiffyn a diogelwch gael ei gyhoeddi mae undebau yn lobio'r ASau yn San Steffan.

Fe fydd yr adolygiad yn penderfynu ar ddyfodol y lluoedd arfog o ran maint a siâp y gwasanaeth dros y blynyddoedd nesaf.

Cynllun Preifat

Ymhlith yr hyfforddiant fyddai'n cael ei gynnig yn y coleg y mae arbenigedd peirianyddol a hyfforddiant cyfathrebu a systemau gwybodaeth.

Y Weinyddiaeth Amddiffyn fyddai'n ariannu'r cynllun o dan fenter Cyllid Preifat.

Gallai miloedd o swyddi gael eu creu petai'r ganolfan yn cael ei sefydlu

Yn ôl Metrix, y cwmni tu ôl i'r cynllun, fe fyddai 2,000 o swyddi yn cael eu creu - y mwyafrif ym maes diogelwch, glanhau ac arlwyo wrth i 800 gael eu cyflogi yn ystod y pedair blynedd o godi'r adeilad.

Dywed Undeb Unite os na fydd y coleg yn cael ei sefydlu fe fydd yn "ergyd" i swyddi o fewn y Weinyddiaeth Amddiffyn wrth i 170 o weithwyr Sain Tathan golli eu gwaith cyn diwedd y flwyddyn.

"Dyw'r adolygiad ddim yn edrych yn bositif iawn," meddai Kevin Coyne, swyddog undeb Unite gyda'r Weinyddiaeth Amddiffyn.

"Sut allan ni ddechrau dod allan o'r dirwasgiad drwy gael gwared ar y system prentisiaeth?"

Mae ASau Cymru a gwleidyddion o bob plaid wedi ymgyrchu i weld y coleg hyfforddi yn cael ei sefydlu.

Dywedodd Alun Cairns, AS Bro Morgannwg ac AC Gorllewin De Cymru, ei fod yn obeithiol iawn y bydd y coleg yn mynd ymlaen.

"Dyma'r ateb cywir ar gyfer y Weinyddiaeth Amddiffyn ac fe fydd yn arbed arian dros 30 mlynedd.

"Ond wrth gwrs, mae'r Trysorlys yn chwilio am ffyrdd o wneud arbedion dros y tair neu bum mlynedd nesaf.

"Er hynny, mae'r cynllun yn dal yn rhan o gynllun y weinyddiaeth i wneud arbedion."