Cofeb i gofio Merched Llangollen

Mae'r cerflun yn y fynedfa i Plas Newydd

Cafodd cerflun newydd o Ferched Llangollen ei ddadorchuddio.

Mae'r gwaith gan yr artist Katie Scarlett Howard i'w gweld y tu allan i'w cyn gartref ym Mhlas Newydd, Llangollen.

Bu'r merched, Y Fonesig Eleanor Butler a Miss Sarah Ponsoby, yn byw yno rhwng 1780 a'u marwolaeth yn 1829 a 1832.

"Dwi wedi mwynhau gweithio ar y darn yma a'i arddangos mewn lle mor amlwg," meddai'r artist.

Ychydig o luniau sydd ar gael o'r ddwy yn ôl Katie Scarlett Howard

Eglurodd mai ychydig o luniau o'r ddwy oedd ar gael gan nad oedden nhw'n hoffi cael eu portreadu.

"Yr unig ddarlun gwir o'r ddwy oedd un gafodd ei wneud yn y dirgel gan ymwelydd," meddai.

Cafodd y ddwy eu hadnabod fel Merched Llangollen ar ôl dianc oddi wrth eu teuluoedd aristocrataidd a sefydlu eu cartref yn Llangollen.

Wedi penderfynu ar Plas Newydd aeth y ddwy ati i'w drawsnewid gan gynnwys cynnwys nodweddion gothig.

Bu nifer o enwogion yn galw i'w gweld, gan gynnwys William Wordsworth a Dug Wellington.

Mae'r cerfluniau yn rhan o gyfres gan yr artist o ferched.

Eisoes mae cerfluniau i Laura Ashley, Beatrix Potter ac Angharad Tomos wedi cael eu dadorchuddio ganddi.